یکی از انواع قرارداد کار که امروزه رواج بسیاری پیدا کرده، قرارداد کار موقت است. با توجه به آسانی انعقاد قرارداد کار موقت بسیاری از کارفرمایان برای بستن قرارداد با کارگران از این نوع قرارداد استفاده می کنند.
در یک قرارداد کار در صورتی که مدت زمانی درج نشود؛ قرارداد به صورت غیر موقت یا دائمی خواهد بود؛ اما اگر مدت محدودی برای قرارداد درج شود یا قرارداد برای انجام یک کار مشخص با مدت مشخص باشد؛ نوع قرارداد موقت است.
به خاطر مشکلاتی که قرارداد موقت برای کارگران ایجاد می کند باید این نوع قرارداد تنها در موارد معدودی که مشخص شده است به کار گرفته شود. در ادامه موارد استفاده قرارداد موقت و ویژگی های آن را بررسی می‌کنیم.
قرارداد کار موقت در چه مواردی استفاده می‌شود؟
ذات برخی کارها به گونه‌ای است که محدود به زمان مشخصی است. مانند کاشت و برداشت، یا کارهای فصلی کوتاه دیگری مثل هرس کردن درختان و چمن زنی که در زمان محدودی انجام می‌شوند. قرارداد کاری این نوع کارها به صورت موقت است زیرا با به اتمام رسیدن کار، قرارداد تمام می‌شود.
در مواردی که برای جایگزینی یک کارگر غایب، لازم است کارگر دیگری جایگزین شود نیز از قرارداد کار موقت استفاده می شود.
اما مشکلی که این نوع قرارداد ایجاد کرده؛ این است که کارفرمایان برای شانه خالی کردن از ایجاد امنیت شغلی برای کارگران، در کارهایی که ماهیت دائمی دارند هم با قرارداد موقت کارگران را استخدام می‌کنند. چنین کاری باعث آسیب پذیری قشر کارگر شده و معیشت آنها را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد. بنابراین باید سازوکاری طراحی شود تا امنیت شغلی کارگران تامین شده و حقوق آنها حفظ شود.
ویژگی ها و اشکالات قرارداد کار موقت
از آنجایی که قرارداد کار موقت برای بازه زمانی مشخصی است؛ با اتمام این مدت زمان به کار کارگر خاتمه داده شده و کارگر باید دنبال کار دیگری بگردد. علت تمایل کارفرمایان به قرارداد کار موقت را باید در شرایط امنیت شغلی قرارداد دائم جستجو کرد.
در قرارداد دائم تنها در صورتی می توان کارگر را اخراج کرد که قصور و تقصیر وی در کار یا رعایت نکردن مفاد آیین نامه‌های کارگاه از سوی او به اثبات برسد. همچنین اخراج کارگر مستلزم تایید شورای اسلامی کار است. کارگر نیز در مقابل می تواند به این حکم اعتراض کند و برای احقاق حق خود اقدام کند. اما اگر قرارداد به صورت موقت بسته شده باشد کارگر بعد از اتمام مدت قرارداد دستاویزی نخواهد داشت و از کار بیکار خواهد شد.
با همه این توضیحات می‌توان نتیجه گرفت؛ قرارداد کار موقت، باید تنها در کارهایی که ماهیت موقتی یا فصلی دارند؛ به کار گرفته شود. در غیر اینصورت باید قرارداد دائم نوشته شود تا کارگران بابت امنیت شغلی خود مطمئن باشند و حقوقشان تضییع نشود.
تفاوت قرارداد کار موقت با دائم
قرارداد دائم یا غیرموقت قراردادی است که بدون تعیین زمان خاصی برای پایان کار بسته می شود و فرض بر دائمی بودن کار است. اما برای قرارداد کار موقت، زمان مشخصی تعیین می‌شود و بعد از آن قرارداد به اتمام می‌رسد. این دو قرارداد از جهات بسیاری با یکدیگر متفاوت هستند. در ادامه برخی از مهم ترین این تفاوت ها را با یکدیگر بررسی می کنیم.
مطلب پیشنهادی: هر آنچه که باید درباره قرارداد کار دائم بدانید.
امنیت شغلی
یکی از ویژگی هایی که در قرارداد کار دائم برای کارگر تامین می‌شود، امنیت شغلی است. امنیت شغلی به این معناست که تا زمانی که کارگر تخلف یا قصوری مرتکب نشده باشد، در شغل خود باقی خواهد ماند و کارفرما نمی‌تواند او را اخراج کند یا قرارداد را به صورت یک طرفه فسخ کند. البته این ویژگی در قرارداد کار موقت نیز وجود دارد اما نکته‌ای که وجود دارد، این است که برخی از کارفرمایان به جای بستن قرارداد دائم اقدام به انعقاد قرارداد کار موقت و تمدید چندباره آن می‌کنند.
زمانی که کارگر با قرارداد کار موقت استخدام می‌شود؛ تضمینی وجود ندارد که بعد از اتمام قرارداد، مجددا قرارداد کاری او تمدید شود و این نکته امنیت شغلی او را به خطر می اندازد. بنابراین مهم‌ترین ویژگی قرارداد کار دائم، امنیت شغلی است که در مقابل آن، قرارداد کار موقت و تمدید چندباره آن این ویژگی را ندارد.
مزایا و سختی کار
مطابق قانون کار، علاوه بر دستمزد اصلی کارگر، کارفرما باید مزایایی را بر حسب شرایط به کارگر پرداخت کند. این مزایا شامل مواردی مانند حق سختی کار، حق اولاد و همسر و مرخصی با حقوق در ایام بیماری و از کار افتادگی است.
زمان و انقضای کار
تفاوت اصلی که در قرارداد کار دائم و موقت وجود دارد، این است که برای قرارداد دائم تاریخ شروع ذکر می‌شود ولی تاریخ انقضا برای آن وجود ندارد. در آن سو برای قرارداد موقت تاریخ انقضا تعیین می‌شود. البته این امکان در قانون پیش بینی شده که یک قرارداد آزمایشی پیش از انعقاد قرارداد دائم بسته شود. این دوره نهایتا می تواند ۳ ماه باشد و برای آشنایی کارفرما و کارگر و آزمودن یکدیگر است.
قرارداد کار معین چیست؟
قرارداد کار معین، نوعی دیگر از قرارداد کار است که زمان در آن هیچ نقشی ندارد. برای این قرارداد یک کار مشخص تعیین شده است که با انجام و اتمام آن کار، قرارداد به اتمام می‌رسد.
باید توجه داشت این نوع قرارداد با قرارداد کار موقت متفاوت است زیرا زمان اتمام آن، هر زمانی است که پروژه به اتمام می‌رسد اما برای قرارداد موقت زمان دقیق اتمام تعیین می‌شود.
کلام آخر
در این مقاله نکاتی درباره قرارداد کار موقت بیان شد. اگر کارفرما یا کارگر هستید در تنظیم قراردادهای کاری باید به اصول صحیح تنظیم قرارداد و نکات آن توجه کنید تا از بروز مشکلات احتمالی در آینده جلوگیری کنید.
