جرم کلاهبرداری چیست؟ تعریف جرم کلاهبرداری چیست یعنی بردن مال دیگری از طریق توسل توام با سوء نیت به وسایل یا عملیات متقلبانه است. تفاوتی که این جرم با سرقت و یا خیانت در امانت دارد این است که موضوع آن هم اموال منقول و هم غیرمنقول است.
اما در اولی تنها اموال منقول مورد بررسی قرار می گیرند. برای بهتر درک کردن اینکه جرم کلاهبرداری چیست، به عبارت دیگر کلاهبردار باید مانور متقلبانه انجام دهد تا این جرم اتفاق بیفتد. اکثر مردم تصور می کنند، این جرم فقط زمانی اتفاق می افتد که شخصی یک وعده دروغی بدهد و مال فرد را ببرد. به طور کلی بردن مال دیگری کلاهبرداری محسوب می شود. البته در صورتی که این بردن مال، دو حالت وارد شدن ضرر مالی به یک شخص و سود مالی فرد دیگر را به همراه داشته باشد.
تعریف جرم کلاهبرداری چیست؟
در پاسخ به سوال جرم کلاهبرداری چیست، در این مقاله سعی کرده‌ایم که به سوالاتی نظیر ارکان جرم کلاهبرداری چیست؟ مجازات شروع به جرم کلاهبرداری چیست؟ و معنی دقیق آن پاسخ دهیم تا تمامی شما عزیزان بتوانید به خوبی این مسئله را درک کرده و در صورت بروز مشکلات این چنینی علاوه بر مشاوره حقوقی از سوی وکیل مجرب زمینه ای کوچکی از این اصطلاحات داشته باشید.
تمامی مواردی که در تعریف جرم کلاهبرداری قرار می گیرند، عبارت است از: تصاحب کردن مال شخصی با سوءنیت. البته یک سری شرایط برای اثبات این جرم وجود دارد. برای مثال، یکی از این موارد این است که برای بوجود آمدن آن، شخص باید از طریق ابزار، این مقوله را انجام دهد. یعنی بدون استفاده کردن از وسایل، جرمی اتفاق نمی افتد و ممکن است در اثر ناآگاهی فرد فقط باشد.
بحث متقلبانه بودن باعث شده که جرم کلاهبرداری کمی متفاوت به نظر رسیده و تشخیص آن دشوار باشد. معمولاً مردم فکر می‌کنند زمانی‌که شخصی یک وعده واهی و یک دروغ ساده به آن‌ها می‌گوید و مال آن‌ها را می‌برد کلاه بردار است. ولی صرفاً یک دروغ ساده قادر نیست که بتواند روش متقلبانه برای جرم تلقی شود.
آیا کلاهبرداری یک جرم مقید است؟
معمولاً این نوع جرایم تنوع زیادی دارند و می توانند قالب‌های مختلفی داشته باشند. بیشترین موارد آن در قالب معاملات صورت می‌گیرد. عناصر تشکیل‌دهنده آن، شامل عنصر قانونی عنصر مادی و عنصر روانی می باشند.
ابتدا باید به این موضوع اشاره شود که این مقوله، یک جرم مقید می باشد. برای اینکه مشخص شود ارکان و عناصر جرم کلاهبرداری چیست و همچنین پاسخ به سوال قانون جرم کلاهبرداری چیست داده شود، باید بگوییم که تحقق آن نیاز به وقوع دو مورد دارد:
- ورود ضرر مالی به افراد دیگر .
- انتفاع مالی کلاهبردار و شخص بزه دیده.
ارکان جرم کلاهبرداری چیست؟
همانطور که ذکر کردیم، انواع مختلفی از این جرم وجود دارد مانند: کلاهبرداری اینترنتی، معاملاتی و دیگر موارد. در بین همه این ها، بعضی ها ساده و بعضی دیگر مشدد می باشند. سوالی که در این بخش ممکن است بوجود بیاید این است که مجازات جرم کلاهبرداری چیست؟ برای اینکه کلاه برداری مشدد اتفاق بیفتد، وقوع 3 عامل ضروری می باشد که عبارت است از:
- اولین شرط، کارمند دولت، نهادهای عمومی و موارد این چنینی بودن می باشد.
- کلاهبردار، برای انجام مقاصد شوم خود از وسایلی مانند: تلویزیون، روزنامه، آگهی و دیگر موارد استفاده کند.
- فرد خطاکار به دروغ خود را جزء یکی از کارمندان دولت یا نهاد های ذکر شده جای دهد.
عنصر قانونی جرم کلاهبرداری
عنصر قانونی جرم کلاه برداری در ماده ۱ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء و اختلاس و ارکان آن که در سال ۶۷ منصوب شد شامل ۲ تبصره است.براساس این ماده: هر فردی از راه حیله و تقلب مردم را به وجود شرکت یا تجارت خانه‌ها یا کارخانه‌ها یا موسسات موهوم یا به داشتن اموال و اختیارات واهی فریب دهد یا به امور غیر واقع امیدوار کند یا از حوادث و پیش‌آمدهای غیر واقع بترساند یا اسم یا عنوان مجعول اختیار کند.
همچنین به یکی از وسایل مذکور یا وسایل تقلبی دیگر وجوه و اموال یا اسناد یا قبض و امثال آن تحصیل‌کرده و از این راه مال دیگری را ببرد کلاهبردار محسوب می‌شود. علاوه‌بر رد مال به صاحبش به حبس از ۱ تا ۷ سال و پرداخت جزای نقدی معادل مالی که اخذ کرده محکوم می‌شود.
اگر شخص مرتکب در صورت غیر واقعی عنوان یا سمت ماموریت خود را از طرف سازمان مؤسسات دولتی یا وابسته به دولت و شرکت‌های دولتی و یا نهادهای انقلابی یا قوای سه‌گانه و نیروهای مسلح و مؤسسات مأمور به خدمت عمومی تبلیغ کرده و وسایل ارتباط‌جمعی از قبیل رادیو تلویزیون روزنامه مجله و غیره و انتشار آگهی را به‌عنوان وسایل متقلبانه خود در نظر بگیرد. دولت و عموم را گول زند علاوه‌بر رد اصل مال به صاحبش باید ۲ تا ۱۰ سال خدمات دولتی و پرداخت نقدی مالی کند.
عنصر مادی جرم کلاهبرداری چیست؟
رفتار مجرمانه: در جرم کلاهبرداری معمولاً رفتار مجرمانه و رفتار مادی به‌صورت فعل مثبت همراه اگر حتی ترک فعل همراه با سوء نیت همراه باشد عنصر مادی کلاه برداری محسوب نخواهد شد. به‌عنوان مثال فردی با بکارگیری ماشین کاملاً موجه وسیله متقلبانه خود را فراهم کرده و خود را فردی با نفوذ در مقابل دیگران و فرد بزهکار معرفی می‌کند. سپس مبلغی از پول دریافت کرده و از او مال را می‌برد.
این فرد چنین شخصیتی نداشته و توانسته با فعلی مثبت مرتکب کلاه برداری شود و پولی را به وسیله فریب به دست آورد. برای آنکه جرم کلاهبرداری تحقق یابد اوضاع و احوالی ضروری لازم دارد که شامل ۳ شرط است این ۳ شرط عبارت‌اند از :
- باید تمامی وسایل کلاه برداری به‌منظور فریب افراد تقلبی باشد.
- قربانی باید از اینکه تمامی وسایل متقلبانه است آگاهی نداشته باشد.
- مالی که توسط وسایل متقلبانه برده می‌شود متعلق به دیگران باشد.
در جرم کلاهبرداری باید تمامی وسایلی که شخص برای بردن مال غیر به وسیله آن انجام می‌دهد متقلبانه باشد. این مسئله اهمیت زیادی دارد و در وقوف و صحنه‌سازی و مانور متقلبانه نقش مهمی را ایفا می‌کند.
دادسرا تمامی وسایل و صحنه‌سازی‌های متقلبانه را ضبط می‌کند و می‌تواند رابطه مستقیمی را که بین وسایل متقلبانه و اغفال قربانی و بردن مال او است را روشن کند. این وسایل متقلبانه برای تحصیل مال باید استفاده شود. دراین‌صورت می‌توان جرمی را که به واسطه آن صورت‌گرفته کلاه برداری دانست.
عنصر روانی در جرم کلاهبرداری چیست؟
عنصر روانی جرم کلاه برداری تحت عنوان سوء نیت است. سوءنیت معمولاً به‌صورت عام و خاص بوده و در جرم کلاه برداری سوء نیت عام باعث ارتکاب اعمال مادی فیزیکی است که به وسیله توسل به وسایل متقلبانه می‌باشد. سوءنیت خاص نیز به‌معنای داشتن مال غیر از سوی مرتکب معنی شد.
اثبات جرم کلاهبرداری بر چه اساسی است؟
بهترین روش اثبات این مقوله، ارائه مدارک قانونی و توضیحات مفید و خلاص می باشد. با توضیح بیش از حد ممکن است قاضی در بررسی موضوع اصلی دچار مشکل شود. در کنار مواردی که در قانون برای اثبات این جرم در نظر گرفته شده است، ارائه هر مدرکی که بتواند به قاضی در اثبات جرم کمک کند، ضروری است.
3 دلیل اقرار، شهادت و علم قاضی، 3 عامل از مواردی هستند که در اثبات اینگونه جرایم استفاده می شود. اگر متهم به جرم خود اقرار کند، دیگر نیازی به ارائه مدارک نیست. علم قاضی نیز مدارک ارائه شده و دانش حقوقی خویش است. مهمترین آن ها شهادت شهود می باشد که در اثبات جرم کلاهبرداری بسیار تاثیرگذار می باشد.
