قرارداد کار دائم یکی از انواع قرارداد کار است. تنظیم قرارداد کار دائم در مواقعی که کار ماهیتی نامحدود و مستمر دارد انجام می شود. ماده هفتم از قانون کار جمهوری اسلامی ایران به توضیح انواع قراردادهای کار پرداخته است. بر اساس این ماده، انواع قرارداد کار بر اساس مدت قرارداد شامل قرارداد موقت، غیر موقت، معین و قرارداد کار در دوره آزمایشی می شوند.
قبل از اینکه قرارداد کار دائم و نحوه تنظیم قرارداد کار دائم را شرح دهیم ابتدا به تعریف قرارداد کار می پردازیم. در ادامه آن، قرارداد کار دائم و شرایط آن را با مشاوره وکیل آنلاین مورد بررسی قرار می دهیم.
قرارداد کار چیست؟
رابطه بین کارگر و کارفرما در صورتی رسمیت می یابد که قرارداد کار میان دو طرف منعقد شود. در ماده ۷ قانون کار قرارداد کار به این شکل تعریف شده است. قرارداد کار عبارت است از قراردادی کتبی یا شفاهی که به موجب آن کارگر در قبال دریافت حق العمل، کاری را برای مدت موقت یا مدت غیر موقت برای کارفرما انجام می دهد.
بنابراین می توان نتیجه گرفت قرارداد کار یک قرارداد معین است. به این معنا که در قانون تعریف شده و شرایط آن تعیین شده است. پس نمی توان برخلاف این شرایط عمل کرد.
دو طرف قرارداد در قرارداد کار، کارگر و کارفرما هستند. در ماده ۲ قانون کار، کارگر شخصی حقیقی تعریف شده است که به دستور کارفرما کار را انجام می دهد و در قبال آن مزد دریافت می کند. این مزد می تواند به صورت روزانه، هفتگی یا ماهانه پرداخت شود. در مقابل کارفرما می تواند شخصی حقوقی نیز باشد و لازم نیست حتما شخص حقیقی باشد.
انواع قرارداد کار
قرارداد های کار را می توان در یک تقسیم بندی کلی به قراردادهای استخدام در ادارات دولتی و قراردادهای شرکت های خصوصی تقسیم کرد.
بر اساس قانون استخدام کشوری در دستگاه ها و ادارات دولتی، سه نوع استخدام رسمی، پیمانی و خدماتی یا قرارداد کاری تعریف شده است. کارمندان رسمی دولت مطابق قانون استخدام کشوری و قانون مدیریت خدمات کشوری به استخدام در می آیند و مشمول صندوق بازنشستگی کشوری می شوند. نیروهای کار پیمانی نیز برای امور تصدی گری در ادارات استخدام می شوند و مشمول آیین نامه استخدام پیمانی و صندوق تامین اجتماعی هستند.
در مقابل ادارات دولتی، قراردادهای شرکت های خصوصی قرار دارد. استخدام در بخش خصوصی، تحت پوشش نظام استخدامی قانون کار انجام می شود و افرادی که به این شیوه استخدام می شوند مشمول صندوق تامین اجتماعی هستند. قراردادهای شرکت های خصوصی، به سه دسته قرارداد کار موقت، قرارداد کار دائم یا غیر موقت و قرارداد کار معین تقسیم می شوند.
پیشنهاد آذرداد: جهت دریافت نکات تنظیم قرارداد کارآموزی و تنظیم قرارداد کار موقت با مقالات ما همراه باشید.
قرارداد کار دائم به چه معناست؟
اصولا یکی از ارکانی که در انعقاد قراردادهای کار باید به آن توجه شود مدت زمان انجام کار و بستن قرارداد است. کارفرما و کارگر باید بدانند برای چه مدت همکاری خواهند کرد تا کارفرما متضرر نشود و کارگر بتواند برای پس از اتمام کار فعلی برنامه ریزی و تصمیم گیری کند.
قرارداد کار دائم نوعی از قرارداد کار است که برای مدت نامحدود و غیر موقت بسته می شود. در انعقاد این قرارداد کارفرما و کارگر مدتی برای قرارداد کاری تعیین نکرده اند و فرض بر دائمی بودن کار گرفته می شود. در قرارداد دائم کار هیچ یک از طرفین حق فسخ یک طرفه قرارداد را ندارند. همچنین اخراج کارگر نیز تحت شرایط خاص و با تشریفات قانونی مشخصی می تواند انجام گیرد.
جهت اطلاع از نحوه تنظیم و نگارش قرارداد پیمانکاری به این مقاله مراجعه کنید.
در ادامه به بررسی این موضوع می پردازیم که کارفرما و کارگر تحت چه شرایطی به انعقاد قرارداد دائم کار می پردازند و این قرارداد چه ویژگی هایی دارد.
شرایط تنظیم قرارداد کار دائم
قرارداد دائم مربوط به کارهایی برای مدت نامحدود است. که برای تنظیم آن باید به موارد زیر دقت نمود.
ماهیت دائمی کار
نکته اول این است که قرارداد دائم کار برای زمانی است که کار ماهیت دائمی و همیشگی دارد. بر این اساس برای کارهایی که جنبه موقتی و فصلی دارد می توان با قرارداد کار موقت اقدام به استخدام کارگر کرد.
ذکر نکردن مدت برای قرارداد
یکی دیگر از ویژگی های اصلی قرارداد کار غیر موقت این است که در آن مدتی برای قرارداد کار ذکر نشده است. بنابراین اگر برای قرارداد مدت تعیین شده باشد دیگر نمی توان نام قرارداد را دائم گذاشت و قرارداد به موقت تبدیل می شود.
شرایط ویژه برای اخراج کارگر
از ویژگی های مهم قرارداد کار دائم یا غیر موقت این است که به موجب ماده ۲۷ قانون کار، نمی توان کارگری که با قرارداد دائم به استخدام درآمده را بدون دلیل موجه از کار اخراج کرد.
کارفرما اگر بخواهد کارگر خود را اخراج کند باید با طی تشریفات ویژه قانونی اثبات کند که کارگر در کار خود مرتکب قصور شده یا قوانین را زیر پا گذاشته است. همچنین برای اخراج کارگر باید موافقت شورای اسلامی کار را نیز کسب کند. کارگر نیز می تواند اعتراض خود به تصمیم کارفرما را اعلام کند و این اعتراض توسط مرجع ذی صلاح مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
وجود چنین شرایطی در قرارداد دائم کار باعث شده است کارفرمایان بیشتر به قرارداد موقت تمایل داشته باشند و از انعقاد قرارداد دائم سر باز زنند. به این صورت که به جای انعقاد یک قرارداد دائم قرارداد موقت را چندین باره تمدید می کنند. این شیوه باعث می شود کارگر امنیت شغلی نداشته باشد و هر زمان که کارفرما بخواهد از تمدید قرارداد موقت امتناع کند.
پیشنهاد مطالعه: آیا از نحوه انتقال قرارداد پیمانکاری اطلاعی دارید؟
تنظیم قرارداد کار کتبی یا شفاهی
بر اساس ماده ۷ قانون کار، قراردادهای کاری می تواند به صورت کتبی یا شفاهی بسته شود. قانون این امکان را پیش بینی کرده است که قرارداد کار دائم و دیگر انواع قرارداد کار به شکل شفاهی نیز بسته شود. اما همیشه بهتر است که تنظیم قرارداد کار دائم به صورت کتبی انجام شود.
قرارداد کار کتبی باید در فرم های مخصوص وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی انجام شود. در متن قرارداد کار باید عنوان مناسبی انتخاب شود و عبارات به صورت شفاف و صریح نوشته شود. در متن قرارداد هیچ ابهامی نباید وجود داشته باشد و هیچ نکته ای نباید از قلم بیافتد.
فسخ قرارداد کار دائم
برای فسخ قرارداد کار دائم از جانب کارگر یا کارفرما نیز شرایطی در قانون پیش بینی شده است. نکته قابل توجه این است که فسخ قرارداد کار موقت یا معین ممکن نیست و کارگر در این نوع از قراردادها نمی تواند از کار خود استعفا دهد. در صورت رها کردن کار و وارد شدن خسارت به کارفرما، کارگر باید خسارت وارد شده را پرداخت نماید.
فسخ قرارداد کار دائم از جانب کارگر
فسخ قرارداد کار دائم توسط کارگر با استعفا از کار اتفاق می افتد. کارگری که استعفا می دهد موظف است یک ماه به کار خود ادامه داده و استعفای کتبی خود را به کارفرما تحویل دهد. البته اگر از استعفا منصرف شود، باید طی ۱۵ روز انصراف خود را کتبا به کارفرما اطلاع دهد. در این صورت استعفا منتفی شده و کارگر وظیفه دارد رونوشت استعفا و انصراف از استعفا را به شورای اسلامی کارگاه یا انجمن صنفی یا نماینده کارگران تحویل دهد.
غیبت کارگر به معنای استعفای او به شمار نمی آید و غیبت بی مورد می تواند باعث تعلیق قرارداد کار شود. البته تشخیص ترک کردن کار یا غیبت غیر موجه کارگر به عهده مراجع حل اختلاف کار است. همچنین ترک کردن کار و غیبت غیر موجه می تواند برای کارفرما این حق را ایجاد کند که کارگر را اخراج نماید.
در صورت استعفای کارگر، باید حق سنوات به میزان هر سال یک ماه مبلغ آخرین حقوق را دریافت کند.
فسخ قرارداد کار دائم از سوی کارفرما
کارفرما نیز تحت شرایطی می تواند کارگر را اخراج و قرارداد کار دائم را فسخ نماید.
به موجب ماده ۲۷ قانون کار، اگر کارگر در انجام وظایف کاری خود قصور بورزد یا آیین نامه های انضباطی کارگاه را نقض نماید و پس از تذکر های کتبی همچنان به نقض قوانین ادامه دهد، کارفرما این حق را دارد که با گرفتن نظر مثبت شورای اسلامی کار، علاوه بر مطالبات و حقوق معوقه به نسبت هر سال سابقه کار معادل یک ماه آخرین مبلغ حقوق کارگر به عنوان حق سنوات به کارگر پرداخته و قرارداد کار را فسخ نماید.
شرایط فسخ قرارداد کار دائم از جانب کارفرما از این قرار است:
قصور در انجام وظایف کاری یا تحلف از بندهای آیین نامه انضباطی کارگاه. موارد قصور و دستورالعمل های انضباطی کارگاه ها به موجب مقرراتی است که با پیشنهاد شورای عالی کار به تصویب وزیر کار و امور اجتماعی می رسد. سپس بعد از تخلف صورت گرفته باید کارفرما با تذکر کتبی به کارگر هشدار دهد. در صورت تکرار تخلف یا قصور، با اعلام نظر مثبت شورای اسلامی کار یا انجمن صنفی می توان قرارداد را فسخ کرد.
اختلاف بین کارفرما و کارگر یکی دیگر از شرایط فسخ قرارداد کار است. در صورت بروز اختلاف بایستی ابتدا اختلاف با توافق حل شود. در صورت حل نشدن اختلاف باید موضوع به هیات تشخیص اداره کار ارجاع داده شود. در صورت حل نشدن اختلاف از طریق هیات حل اختلاف به موضوع رسیدگی خواهد شد. در طی مدت رسیدگی مراجع حل اختلاف، قرارداد کار به حالت تعلیق در می آید.
در صورتی که تصمیم نهایی بر اخراج و فسخ قرارداد کار باشد، کارگر می تواند به این تصمیم اعتراض کند و نزد هیئت حل اختلاف اقامه دعوی کند.
نتیجه گیری
قرارداد کار دائم قراردادی است که برای کارهای مستمر و دائمی بسته می شود و مدت خاصی برای آن تعیین نمی شود.
