تنظیم و رسمی نمودن یک قرارداد طراحی سایت امروزه به یکی از مسائل چالش برانگیز برای ارباب کسب و کار الکترونیک مبدل گشته است.
وب سایت یکی از مهم‌ترین ابزارها و بسترهایی است که از ابتدا در تجارت الکترونیک مطرح بوده است. اگر شخصی، اعم از حقیقی یا حقوقی، قصد الکترونیکی کردن تجارت خود و ورود به این عرصه را داشته باشد؛ و یا بخواهد حوزه‌ی فعالیت‌های خود را به سطح جدیدی برده، آن را گسترش دهد؛ قطعا به یک وب سایت حرفه‌ای به این منظور نیاز خواهد داشت.
بسیاری برای عقد قرارداد طراحی سایت به شرکت‌های که در این زمینه به طور تخصصی فعالیت کرده، مراجعه می‌کنند. همچنین ممکن است افراد در میان آشنایان خود به دنبال شخصی مطمئن گشته و یا به طراحان سایت حرفه‌ای و فریلنسر مراجعه کند.
چیزی که در این میان از نظر حقوقی حائز اهمیت می‌باشد، تنظیم قرارداد طراحی سایت به صورت صحیح و درست است. این کار موجب می‌شود تا در آینده همه چیز در کمال شفافیت و تفاهم دوطرفه به پیش رود.
قرارداد طراحی سایت در مجموعه قراردادهای پیمانکاری قرار می‌گیرد. بر اساس این قرارداد، کارفرما انجام کاری را با شرایط و هزینه مشخص، و نیز در زمان معینی به شخص حقوقی یا حقیقی واگذار می‌کند.
این نوع قرارداد، مراحل اجرایی مختلفی دارد. از طراح سایت انتظار می‌رود تا به مفاد قرارداد پایبند بوده و بر اساس آن عمل کند.
نکات مهم در قرارداد طراحی سایت
در تنظیم قرارداد طراحی سایت باید به جزئیات گسترده‌ای توجه کنیم بتوانیم تا متن همه‌جانبه‌ای را سر فصل روابط حرفه‌ای میان دو طرف قرار دهیم.
از جمله سایر نکات مهم در طراحی سایت، مسائل زیر شایان توجه‌اند.
جزئیات فنی
در متن قراردادهای طراحی سایت باید پیش از هر چیز ذکر شود چه نوع سایتی مد نظر کارفرما است.
سایت‌های ممکن است با کمک وردپرس، جوملا یا CMSهایی از این قبیل ساخته شوند. CMS مخفف عبارت Content Management System به معنای سامانه‌ی مدیریت محتوا است.
همچنین ممکن است وب سایت‌ها به کمک زبان‌های برنامه‌نویسی مانند PHP، ASP.net و یا مواردی مشابه آن ساخته شده باشند.
نوع کاربری سایت نیز باید در متن قرارداد طراحی سایت مشخص شود. آیا به سایت فروشگاهی نیاز دارید؟ برخی ممکن است نیازمند یک سایت شرکتی یا خبری باشند. جزپیاتی مانند تعداد لندینگ‌های سایت هم باید مورد توجه قرار گیرند. همچنین تولید محتوا و یا سئو سایت، خدمات متفاوتی از طراحی آن هستند.
به یاد داشته باشید که پروسه طراحی سایت یک فرایند زمانبر است. اگر نکاتی که مد نظرتان است را مکتوب نکنید در آینده ممکن است موجب به شکل گرفتن اختلاف نظر‌های شدید شود.
حقوق مادی و معنوی
دقت داشته باشید که شما مالک سایت هستید. این موضوع باید هنگام خرید دامنه و هاست مشخص شود. یعنی بایستی این موارد به نام شما باشد.
به طور معمول رویه طراحی سایت به گونه‌ای است که کارفرما پس از عقد قرارداد و ارائه اطلاعات لازم، دخالت بیشتری در روند انجام کار نداشته و تنها نتیجه‌ی نهایی را مشاهده می‌کند.
مشکلات در این جا زمانی به وجود می‌آیند که شما اقدام به تغییر طراح سایت می‌کنید.
جزئیات کار و پرداخت
در نظر داشته باشید که هر کاری شروع، پایان و هزینه‌ای دارد. اگر در متن قرارداد نحوه پرداخت ذکر نشود، عملا بقیه بندهای قرارداد بی‌معنی هستند.
بهترین کار این است که پروژه خود را بخش‌بندی کرده و برای هر قسمت، مقدار هزینه و نحوه‌ی پرداخت خاصی مشخص کنید. این کار از به وجود آمدن مشکلات در روند کار جلوگیری خواهد کرد.
شرایط قطع همکاری
ممکن است بنا به هر دلیلی کارفرما و طراح به توافق نرسند و یا تمایلی به ادامه همکاری نداشته باشند. در متن قرارداد طراحی سایت باید شرایط و میزان خسارت ذکر شود.
خدمات پشتیبانی
عدم توجه به ضرورت پشتیبانی از وب سایت، اشتباهی رایج است که در بسیاری از موارد، کارفرمایان مرتکب آن می‌شوند. در نظر داشته باشید که وقتی کسب و کار شما در فضای اینترنت حضور داشته باشد، شما دیگر کمتر زمانی را برای رفع و رجوع مشکلات احتمالی وب سایت، چه از نظر فنی و چه از سایر ابعاد، در اختیار خواهید داشت. این کار باید بر عهده پشتیبان سایت باشد.
عدم افشای اطلاعات
ممکن است شخصی که میخواهد سایتی برای او طراحی شود، اطلاعات محرمانه‌ای را در اختیار طراح وب سایت قرار دهد. عواقب فاش شدن این اطلاعات، باید طی فرایند اجرایی خاصی مشخص شود. توجه به این نکته ضروری است که نه تنها قرارداد طراحی سایت، بلکه تمامی قرارداد‌ها باید دارای تضمین‌های اجرایی و امنیتی باشند.
مالکیت معنوی
در حالت کلی تمامی حقوق و ایده‌هایی که شما در اختیار طراح سایت قرار می‌دهید، بایستی برای شما محفوظ باشند. مواردی از قبیل نام دامنه، اطلاعات هاست و امثال این‌ها از این جمله‌اند.
آزمایش سایت طراحی شده
متأسفانه، اعتماد به یک شرکت طراحی سایت، یا شخص طراح با توجه به شرایط حاکم بر جامعه امروز کار مشکلی است. اگر قرارداد طراحی سایت را با شرکتی عقد کردید بهتر است در متن قرارداد ذکر شود که سایت طراحی شده توسط فرد ثالثی که متخصص در این زمینه است مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
شرایط این کار در قرارداد هم نیز باید ذکر شود. مثلا در صورت ایراد یا نارسایی در وب سایت، طراح مسئول، خود باید مسأله را برطرف کند. به این ترتیب می‌توانید نسبت به نتیجه‌ی حاصل شده از کار، اعتماد کاملی داشته باشید.
تاخیر در تعهدات
این مسأله از سوی هر دو طرف باید مورد توجه قرار داده شود. بدیهی است اگر طراح در زمان تحویل پروژه تاخیر کند، یا کارفرما مبلغ توافق شده را با تاخیر پرداخت کند، طرف مقابل می‌تواند ادعای خسارت کند.
مبلغ خسارت در قرارداد طراحی سایت ممکن است به صورت روزشمار و یا هفتگی باشد. برخی نیز از زمان شماری ساعتی استفاده می‌کنند. زیرا ادعا دارند که این امر، موجب جدیت بیشتر در اراپه‌ی تعهدات دو طرفه می‌شود.
تجدید وظایف و مسئولیت‌های کارفرما و طراح در قرارداد طراحی سایت
باید در بندهای قرارداد ذکر شود که طراح سایت تا چه وقت مسئول برطرف کردن مشکلات پیش آمده است. اگر این مشکلات پیش آمده از طرف کارفرما باشد، آیا مسئول برطرف کردن این خطا ها طراح خواهد بود؟ همچنین آیا هزینه مشکلات پیش آمده با کارفرما است یا طراح؟
تمامی این موارد باید به صورت دقیق در متن قرارداد ذکر شود تا از سوء تفاهمات آتی اجتناب شود.
فورس ماژور در قرارداد طراحی سایت
فورس ماژور‌ها به شرایط یا وقایع غیرمترقبه مانند سیل، زلزله، حملات تروریستی و یا شرایط بهداشتی اپیدمیک مانند کرونا گفته می‌شود. جدا از نوع قرارداد، فورس ماژور در متن قرارداد بهتر است همیشه مورد توجه قرار گیرد.
آیا تنها مد نظر داشتن این موارد برای تنظیم قرارداد طراحی سایت کفایت می‌کند؟
بهترین کار این است که، قبل از عقد قرارداد با مشاوران تخصصی و ماهر در این زمینه مشورت کنید.
با بررسی چند شرکت و مشاوره‌ای که ارائه می‌دهند خواهید توانست تا یک دیدگاه کلی را کسب کنید. علاوه بر مشاوران شرکت‌های طراحی سایت، که اطلاعات جامعی را در اختیار شما قرار می‌دهند، می‌توانید از مشاوره‌ی اشخاصی که در زمینه‌ی عقد توافقات تجاری از قبیل قرارداد طراحی سایت متخصص هستند نیز به صورت ساعتی استفاده کنید.
این نوع افراد به ازای ساعت مشخص شده، قادرند مشاوره‌ای حرفه‌ای را در اختیار شما قرار دهند.
